Haus der Jungen Arbeiter TR (2)

 Haus der Jungen Arbeiter: "Genç İşçiler Konağı" 

„Bizim buralarda, Kärnten’de, yapılacak tek iş Taş Kırmaktı“ 

"Genç İşçiler Konağı" („Haus der jungen Arbeiter“) 1950'lerin sonunda tamamlandı. Dr. Edwin Fasching’in projesini üstlenen Kaplan Emil Bonetti bir „İşçi Oteli“ni devreye sokmak istiyordu. 140 genç İşçiye konaklama ve tam pansiyon hizmet verildi. Giyecekleri yıkandı ve ütülendi; ayrıca iki Klüp odası da eğlence amaçlı hizmete sunuldu. 

Yükselen ekonomi ve özellikle Tekstil Endüstrisi ve İşgücüne olan acil ihtiyaç nedeniyle Konaklama, pek tabiki tek kişilik odalar ya da konaklanacak başka yerleri Dornbirn'de bulmak zor olduğundan, konaklamaya dönük bir ihtiyaç vardı. Pek tabiki adından da anlaşılacağı gibi cinsiyetler sıkı bir şekilde ayrılmıştı. Örneğin Firma F.M. Hämmerle’ye ait olan özel bir kız yurdu Oberdorf’ta işletilmekteydi. 

Dornbirn’e olan tam bir göç dalgası iç Avusturya’dan geliyordu. Bunun üçte ikisi Steiermark, Tirol und Kärnten Eyaletlerinden oluşuyordu. 1966’da tüm Dornbirn nüfusunun % 52,6’sı Dornbirn doğumlulardan oluşurken, bunun yüzde 17,5’inin doğum yeri Vorarlberg, % 15,1’i ise Avusturya’nın diğer eyaletlerinden oluşmaktayken, % 14,8’i Yurtdışı menşeiliydi. 

Volker Gasser ve Karoline Schönett o zamanlari halen hatirliyorlar: 

1943 dogumlu Volker Gasser 1960’ta Kärnten Lavamünd’den Vorarlberg’e göc etti. Bir arkadasi tarafindan Isci olarak cagrilan Gasser, ki o zamanlar bunun icin parayla mükafatlandiriliyorlardi, kendini ikinci sinif bir insan gibi hissediyordu. Bu, kendisinin de belirttigi gibi, zamanla Ispanyol, Türk ve Yugoslav göcmenlerin gelmesiyle degismeye baslamisti. 

Henüz 17’sinde yapayalniz Vorarlberg’e geldi ve daha sonra genc Iscilerin agirlikli oldugu bir yerde konakladi. O zamanlar bir odada üc yatak bulunuyordu. Gasser orada yaklasik bir yil kaldi. Kendisi halen kendilerine nasil yardimlarda bulunuldugunu, Kaplan Bonetti evini tutmak icin bulunulan yardimlari hatirliyor. Her Cumaertesi aksami disari cikilirdi, pek tabiki en gec 22’de geri dönmek suretiyle. 

Vorarlberg’de ustalik sinavini tamamlayan Gasser, yine vorarlbergli bir hanim ile dünya evine girdi. „Yabanci“ bir damat olarak elbette baslarda esinin ailesiyle birtakim problemler yasadi. Yilda bir kez de olsa Kärnten’e gitmeyi ihmal etmezdi. Kendisi icin Dornbirn’de Kärntner Dernegine üye olmak oldukca önemliydi. Bugün kendi cocuklarini bir Kärtner’den cok bir Vorarlbergli olarak nitelendiriyor.  

Karoline Schönett

Steirerin dogumlu Bayan Schönett 1947 yilinda Dornbirn’e geldi: „Vorarlberg’de calisacak insanlar arandigini gazetede okudum ve daha sonra üc hafta icinde kendimi oraya attim.“ Kendisi dokumacilikta calisti ve „Mädchenheim“’de calisti. „O zamanlar agirlikli olarak Ruslar ve Ukraynalilar vardi… fakat bu uzun sürmedi ve sonralari yine göc ettiler. Daha sonra Steirerliler, Kärntnerliler ve Tirollüler Hämmerle’de calismaya basladilar. Baslarda bir odada sekiz kisi kaliyorduk. Ve oldukca temizdi.“ Göcmenlerle yerliler arasindaki iliskiyi Bayan Schönett su sekilde tarif ediyor: „Evet, Vorarlberg’e geldigimiz siralarda, Südtirollüler’e pek önem verilmiyordu. Sonra bizler degersizlestik. Daha sonralari yabancilar gelmeye basladiklarinda, bizler coktan entegre olmustuk.“
stadtarchiv.dornbirn.at/menschenspuren 
www.vielfaltenarchiv.at/menschenspuren